Rroba dimri!

Kur ajri i lagësht i vjeshtës ikën me stuhitë dhe në vend të tij nënqiellin e pushton një erë e qetë me ajrin e ftohtë i cili të ngjethë mishërat në trup, njeriu nuk e din si të ndjehet apo si të sillet. E vetmja mbrojtje që i mbetet atij është ajo që në vend të ambrellës tashti të shikojë sesi të vesh diç më të trashë, diç që do ta mbronte atë nga i ftohti i cili deshe nuk deshe, të depërton nga poshtë e lartë dhe të mbështjellë e mbërthen. Aq sa atij t’i dorëzohesh fare, t’i thuash që je i tij dhe ai mundet të sundojë si të dojë dhe sa herë të dojë.

Këtë gjë e mendoja derisa atë mbrëmje zbrisja shkallëve të shtëpisë për në bodrum. Aty i kisha të paluara dy sako dimri, pantallonat dhe çizmet.

Saktotë dhe pantallonat duhej nesër t’i dërgoja në pastrimin etnik. Siç bëja çdo vit.

Ashtu edhe bëra. Të nesërmen në mëngjes, menjëherë pasi piva kafenë e parë të madhe dhe me të thitha edhe tre apo katër cigare të cilat më thernin fytin, sikurse edhe çdo vit u nisa drejt spastrimit etnik. Një prej atyre punëtorive krejt të zakonshme në të cilën nuk gjen gjë tjetër pos rroba dhe vetëm rroba të pafundme. Të paluara, apo varuara në mënyrë të rregullt, në të dy dhomat e mëdha të cilat duket që nuk kanë shërbyer ndonjëherë për gjë tjetër pos për për këtë gjë.

Plaka e moçme gjermane ishte aty. Me akcentin e saj rus dhe lëvizjet e ngadalshme që bënte nga njëra hapësirë në tjetrën, posa më pau që u futa në punëtorinë e saj dhe hodhi sytë nga qesja ime me pantallonat dhe sakotë, me një shikim të ngrohtë më tha: “Ah, edhe sivjet ju… si gjithmonë!”.

“Po, po… duket që do vdes me këto rroba dimri!”, i thash unë që së paku të filloja paksa bisedën me të. E dija që ajo ka dëshirë të ftillohet njëherë. Dhe mëpas do vazhdonte.

Ashtu edhe ngjau.

Më tregoi punën dhe mundimin e një viti. Për atë sesi sidomos tashti në prag të dimrit, si edhe sivjet, i shtohej puna dukshëm. Dhe mezi e përballonte. Por edhe më shumë e rëndonte pleqëria.

“E dini tash kur mendoj dhe kthej kokën prapa. Nganjëherë them që kam gabuar që e kam lëshuar Rusinë time. Është e vërtetë që atje nuk kam patur kurrfarë kushtesh për jetesë. Që këtu në Gjermani, si ruse me prejardhje hebreje do të rehatohesha mirë… Ashtu edhe ngjau. E shikoni shitoren? Jam mirë. Nuk mund të ankohem. Nuk dua të ankohem. Por, si të them… Po ta kisha dikënd që së paku do ta trashëgonte këtë vend që do t’ia lëja. Ato pak para të kursyera që i kam ndarë këto dhjetë vite pune e djerse. Atëherë po. Atëherë nuk do të mërzitesha aspak. Por kështu… Kështu nuk di as çfarë të them, as çfarë të mendoj. Nganjëherë çdo gjë humbë kuptimin. Nuk e di a më kuptoni… A mund të më kuptoni?!”, më pyeti plaka e cila kishte zënë vend në tryezën përballë meje.

“Po… përpiqem t’ju kuptoj!”, i thash unë paksa i habitur që ajo kishte vendosur të ma hapte zemrën dhe më fliste për diçka që duket atë e mundonte ato ditë të rënda, ditë të përhitura dhe depresive të atij fundnëntori të çuditshëm.

Mëpas më luti nëse doja të pija edhe një kafe me të. Iu falenderova përzemërsisht dhe i thash që më duhej të shkoja. E mori qesen me rrobat në duar, i vuri një copë letër ngjyrë qielli dhe e futi në një thes të madh në të cilin kishte edhe gjësedne tjera që duhej çuar në pastrim kimik.

U përshëndeta me plakën hebreje nga Rusia dhe me vete mora atë copë letre në të cilën ishte e shkruar që nga a marta e javës që vjen mund të shkoja t’i merrja gjërat e mia të dimrit. Të pastra. Si edhe gjithmonë.

Më vinte paksa keq për atë grua. Gjëja e vetme që e pyesja veten derisa bëja hapat e shpejtë për të mbërritur në shtëpi, ishte ajo nëse edhe me myshterinjtë e saj fliste për ato halle që ajo kishte. Nuk e besoja. Më tepër duhej të ishte një çast dobësie. Një ndikim i atij moti depresiv nëntori…

E harrova plakën hebreje nga Rusia dhe jeta vazhdoi me ritmin e saj. Mirëpo sa herë që të ftohtit më ngjethte mishtë më kujtoheshin sakotë dhe pantallonat e mi të dimrit.

Të martën nuk kisha mundësi të shkoja në punëtorinë e plakës të merrja gjërat e mia. E lash të shkoja të mërkurën. Ashtu edhe bëra. Sikurse para pesë ditësh, edhe atë mëngjes më në fund të kthjellët por për këtë të ftohtë, posa piva kafenë e parë mora rrugën drejt punëtorisë e cila shtrihej në mes të fshatit të vogël në të cilin jetoja, përballë një furre të vogël buke.

Dyert e punëtorisë së plakës ishin të mbyllura. U dëshpërova paksa. Jo për atë që nuk i mora rrobat e mia të dimrit por më tepër për atë që ajo nuk ishte aty. Shkova edhen pasdite. Sërish dyert ishin të mbyllura. Mendova mos atë të mërkurë as ajo nuk punonte sikurse të gjithë katolikët e fshatit në të cilin jetoja.

Por nuk ishte ashtu. Plaka nuk ishte aty as të enjten. As kurrë më. Ajo kishte vdekur. Në gazetën lokale shënonte që ishte e gjetur e vdekur prapa tryezës së saj të punës një mëngjes para tre ditësh. Konkretisht, të hënën.

Rrobat e mia të dimrit kam mundur t’i marr vetëm pas dy javësh. Punëtoria tashti është renovuar dhe shëndërruar në një kafe-bar për të rinjtë e fshatit.