Suadat e pafundme për Edin dhe Televizorin, Kosovën dhe Shqipërinë, kulturën dhe akulturën… Jo të pafundme. Të padurueshme.
Aq të padurueshme saqë nuk dua, nuk mundem të harxhoj edhe një rrahje tastiere, një fije mendimi… për këtë temë.
Injoranca vërtetë që s’ka kufi.
Çfarë është Edi (Rama) kur nuk është Kryeministër (i Shqipërisë)?
Artist (i fjalës)?
Publicist (i të gjitha mediave)?
Ideolog (pa ideologji)?
Të gjitha ngapak.
Më së paku Kryeministër.
Më së shumti Kryeministër… i të gjithave ngapak!
Ditë e përgjysmuar.
Prekje me botën jashtë.
Përtej Njëmijë e Një Fytyrave dhe Njëmijë e Një Rrëfimeve: normalitet.
Perlentaucher më ndihmon- si çdo të martë… prej më shumë se 15 vitesh të mësoj se sa dhe me çfarë peshojnë disa nga javoret më të mëdha të kësaj bote.
Të shkoj me radhë për këtë javë të fundit të këtij Tetori të vitit 2016.
Quarterly Conversation (SHBA( merret me kandidatët për Çmimin e Lirikës Szymborska-2016: Edward Pasewicz, Marta Podgórnik, Joanna Roszak, Marcin Świetlicki dhe Jakub Kornhauser. Ky i fundit edhe e ka fituar- poet që s’e kam dëgjuar kurrë më parë.
Espresso (Itali) çudit: Roberto Saviano- specialisti kujdestar për krejt temat globale të mafias e krimit- shkruan nekrolog të gjatë për Dario Fo.
New York Review of Books (SHBA) me një reportazh frikësues për Betejën e fundit për Mossul-in në Irak.
HVG (Hungari) merret me 70 vjetorin e Kryengritjes në Budapest dhe gjetiu në shtetin ish-komunist. Dhe pasojat e shuarjes/shtypjes së revoltave.
Aeon (Britani) britanikët nuk çudisin: merren me internetin në Rusinë e Putinit. Temë e rëndësishme sepse është një mister fuqia dhe ndikimi në krejt botën i hakerëve rusë- të cilët duket që nuk janë në bodrume por laboratore shteti… të Putinit.
El Pais Semanal (Spanjë) vjen me një rrëfim gjenial për autorin kolumbian Héctor Abad i cili pas sukseseve të fundit- në vend që të blen një apartament në Madrid ka vendosur të themelojë një Shtëpi Botuese- me një detyrë- promovimin e letërsisë së bashkëvendasve të tyre.
New Yorker (SHBA) Çfarë u bë me “Gjuhën universale të botës” (Esperanton)? Dështoi konstaton revista e rëndësishme e cila në një analizë të gjatë rrëfen që sot janë vetëm edhe 1000 njerëz në krejt botë që e kanë “gjuhë amtare”.
Polakët, çekët, francezët e të tjerët…mungojnë këtë javë. Kjo nuk dmth. që nuk do t’i shoh javën që vjen- javën e parë të Nëntorit.
Të nisësh çdo gjë nga e para?
Duhet kur nuk ke rrugë tjetër.
Që i bie: edhe nëse nuk ke asnjë rrugë atëherë duhet ta hapësh atë. Me çkado! Por para së gjithsh… me mend.
Dita e fundit e kësaj jave në nënqiellin e njëmijë e një fytyrave dhe njëmijë e një rrëfimeve.
Asgjë e jashtëzakonshme. Asgjë e papritshme.
Nuk ishte i pari as i pesti. Në bastoret e Londrës. Fakt është: emri i tij përmendej tash e sa vite por që Bob Dylan do ta merrte sivjet Nobelin për Letërsi- këtë s’e kishte pritur askush.
Dhe tashti kur lexoj gjithë këto himne për të- s’kam si të mos konstatoj një fakt sa i turpëruar aq edhe lehtësuar: Nobelisti i parë librat e të cilit s’i kam lexuar kurrë. Por edhe Nobelisti i parë i cili më përcjell tash 30 vjet të jetës sime. Me tinguj muzike dhe vargje lirike.
Bob Dylan poet? Po. Por para së gjithash muzikant. Artist. Performues. I thellë. Dhe: gjeni.
A gjejmë ndonjë teori konspiracioni?
Philip Roth, Kundera, Murakami, Ismaili… Asnjë prej tyre.
Të jetë vërtetë ashtu që ato gra dhe ata burra të Stockholmit thjesht kur i thonë një diçka jo edhe të rrijnë prapa asaj “jo”-je?
S’e kam idenë.
E kam vetëm një mendim: Dylan e meriton këtë çmim dhe pikë. Sepse koha që e jetojmë është kohë e keqe, kohë e pistë, kohë e shpejtë, kohë e shpifur, kohë që gllabëron me çdo gjë vetveten. Kohën.
Përfshirë edhe leximin. Librat. Letërsinë. Poezinë po se po.
Nuk dua të mos e pranoj që s’jam i pikëlluar dhe trishtuar që këtë çmim s’e mori një Kadare, Roth apo Murakami. Duke e shtuar edhe apo sidomos “defektin” profesional- të qenmit nga e njejta “fushë”- në të cilën ka vend për të gjithë.
E me Bob Dylan pajtohemi të gjithë: edhe ata që s’lexojnë edhe ata që s’e kanë lexuar edhe ata që s’do të lexojnë!
Edhe ata që e duan Amerikën por shumë më tepër ata që e duan lirinë. Dhe Amerika e Liria janë një dhe e vetmja gjë. Së paku malli për të. Nëse është nevoja edhe lufta.
Nëse për asgjë tjetër, Akademisë këso radhe, sidomos këso radhe, duhet t’ia pranojmë këtë verdikt sepse… sepse a ka Çmim Nobel për Muzikë?
Nuk ka.
Prandaj duhet të jetë edhe hera e parë që ky Nobel do të shkojë tek një muzikant. Që ka shkruar vargje gjeniale.
Vargje që s’do t’i lexoj kurrë.
Por do të vazhdoj t’i dëgjoj.
Psh. sonte!
https://www.youtube.com/watch?v=ZtAuxH3Mglk
Dita para Nobelit është si dita para së panjohurës së madhe.
Lexoj për bastet dhe bastoren e Londrës. Dhe nuk besoj në asgjë.
Sepse në shumicën absolute të rasteve në krejt këto vite – fituesit e Nobelit nuk ishin ata të cilët përmenden në bastore apo edhe media.
Pse do të duhej të jetë këso radhe më ndryshe?
Ditë e çuditshme. Edhe më saktë: pasdite e çuditshme kur je brenda një hapësire të gjerë e gjatë me më shumë se 100 njerëz që i sheh dhe njeh si fytyra… Dhe tashti secilin duhet ta përshëndesësh, secilin duhet ta shikosh- si han, si pin, si thith cigaren, si qeshet, si tregon…
Një drekë e punës e cila më shumë i ngjet një pune (obligimi?) që duhet kryer sesa një dreke që duhet ngrënë.